صفر تا صد نحوه طراحی و اجرای راه پله ساختمان

نحوه اجرای راه پله در ساختمان از ابتدا شامل فرآیندی دقیق است که عملکرد، ایمنی و جذابیت زیبایی را در بر می گیرد.

گام نهادن در مسیر طراحی و اجرای پله های ساختمان از مرحله مفهومی تا ساخت نهایی، نیازمند شناخت همه جانبه از جنبه های مختلف است.

هدف این راهنما ارائه یک نمای کلی است که مراحل ضروری را در ایجاد پلکانی با طراحی خوب و ساختاری سالم در داخل ساختمان پوشش می دهد.

برای شروع، بررسی اصول اساسی طراحی راه پله بسیار مهم است. ارگونومی، ملاحظات فضایی، و ایمنی کاربر به عنوان سنگ بنای عمل می کنند و بر کل فرآیند طراحی تأثیر می گذارند. علاوه بر این، آگاهی دقیق از قوانین و مقررات ساختمانی محلی ضروری است. رعایت این استانداردها نه تنها انطباق قانونی را تضمین می کند، بلکه امکان ایمنی و دسترسی به راه پله را نیز فراهم می سازد.

در این این راهنما به بررسی اهمیت طراحی و ساخت راه پله ، نحوه اجرای باکس راه پله ، اجرای راه پله در اسکلت بتنی و تقسیم بندی پله ها از نظر شکل ظاهری می پردازیم.

اهمیت طراحی و ساخت راه پله

طراحی و ساخت پله ها در هر دو جنبه عملکردی و زیبایی شناختی یک سازه از اهمیت بالایی برخوردار است.

پله ها به عنوان یک عنصر حیاتی در ایجاد گردش عمودی در داخل ساختمان عمل کرده و دسترسی آسان بین سطوح مختلف را تسهیل می کنند.

طراحی دقیق پله نه تنها حرکت کارآمد بلکه ایمنی را برای ساکنین تضمین می کند.

از نقطه نظر زیبایی شناسی، پله ها به طور قابل توجهی به جذابیت معماری کلی یک فضا کمک می کنند.

طرح‌های نوآورانه و مواد با کیفیت جذابیت بصری پلکان را افزایش می‌دهند و آن را به یک نقطه کانونی یا بیانیه طراحی در ساختار تبدیل می‌کنند.

انتخاب دقیق مواد، پرداخت‌ها و جزئیات می‌تواند مضمون کلی طراحی را تکمیل کرده و فضایی هماهنگ و جذاب ایجاد کند.

علاوه بر این، طراحی ارگونومیک و اجرای راه پله ها برای راحتی و ایمنی کاربر ضروری است.

عواملی مانند ارتفاع رایزر، عمق آج و قرارگیری نرده ها بر سهولت استفاده و جلوگیری از تصادفات تأثیر می گذارد. رعایت قوانین و استانداردهای ساختمانی برای اطمینان از دسترسی برای همه افراد، از جمله افرادی که دارای چالش های حرکتی هستند، ضروری است.

نحوه اجرای باکس راه پله در ساختمان

برای اجرای باکس راه پله اغلب از چهار ستون در چهار گوشه راه پله استفاده میشود و اگر از تعداد این ستون ها کاسته شود می تواند دیگر عضو های سازه را دچار تنش کند.

و فقط در صورت محدودیت معماری می توان از کمتر از چهار ستون استفاده نمود.

زیرا در این مدل پاگرد و شمشیری ها به صورت طره ایجاد می شود. در این مورد سازه باید تقویت گردد.

لازم به ذکر است برای طبق آیین 2800 باید از نصب کنسول های بیش از 1.5 متر جلوگیری کرد.

اجرای راه پله در اسکلت بتنی

آرماتور بندی تیر نیم طبقه راه پله در راستا با اجرای و نصب آرماتوربندی ستون‌های دور باکس پله ها اتفاق می افتد و آرماتورها از قالب ستون خارج می شوند.

این موضوع درست است که بتن ریزی تیر نیم طبقه به همراه بتن ریزی پله ها، سقف طبقه بعدی و تیرها انجام می‌شود اما غفلت از  اجرای  آرماتورهای تیر نیم طبقه در زمان اجرای ستون‌های دور باکس راه‌پله تخریب ستون برای دستیابی به میلگردهای آن برای مهار کردن آرماتورهای تیر نیم طبقه در ستون را شامل می شود.

اغلب از تخته‌های چند لایه ای و روغن کاری شده و به عنوان قالب کف استفاده می‌شوند که معمولا بعد از گیرش بتن ستون‌ها و بازکردن قالب آن‌ها باید قالب بندی راه پله و سقف طبقه بعدی انجام شود.

به دلیل این که  اطمینان از محکم بودن قالب‌هایی که با سیم نجاری به جک‌های سقفی و چوب چهارتراش بسته شده است از اهمیت بالایی برخوردار است، برای اجرای قالب بندی کنار راه پله باید از قالب‌های فلزی استفاده گردد.

اهمیت این موضوع به این دلیل است که پایه ها باید وزن قالب و وزن انسان هایی که در حال تردد هستند و بتن تازه را نگهداری کند.

نحوه اجرای راه پله در ساختمان هایی با اسکلت فولادی

برای هر ردیف از پله‌ها حداقل دو عدد تیرآهن شمشیری نیاز است که بسته به طرح و نظر متخصصین می‌تواند تعداد بیشتری تیرآهن به کار برد. لازم به ذکر است که دال راه‌پله اغلب روی تیرآهن شمشیری اجرا می‌شود.

فاصله مناسب برای هر تیرآهن‌ شمشیری اغلب 90 سانتی متر است. برای ساخت و اجرای تیرآهن شمشیری معمولاً از مقطع IPE استفاده می شود که حداقل مقطع پیشنهادی  برای آن IPE140 می باشد.

بعد از انتخاب مقطع تیر آهن شمشیری مورد نظر نوبت به مرحله بعدی که اجرا تیرآهن است می رسد.

در این مرحله شکل تیرآهن افقی به Z کشیده شده  تغییر می کند و این تغییر شامل دو بخش افقی و یک بخش مایل می‌شود.

بعد از نصب و اجرای شمشیری پله ها و راه پله ها، متصل کردن آن ها به اسکلت هر سازه که اغلب به صورت مفصلی وجود دارد، نوبت به اجرای دال آن می‌رسد. دال راه پله در هر اسکلت فولادی می‌تواند عرشه فولادی طاق، ضربی و یا دال بتنی مرکب باشد.

تقسیم بندی پله ها از نظر شکل ظاهری

پله ها را می توان بر اساس ظاهر بصری خود به انواع مختلفی طبقه بندی کرد که هر کدام بیان معماری و طراحی منحصر به فردی را ارائه می دهند. پله ها اغلب به دو نوع تقسیم بندی می شوند:

• پله های مستقیم
• پله های گرد

پله های مستقیم

این پله ها بدون هیچ چرخشی بالا میروند و نسبت به پله های گرد فضای بیشتری را اشغال میکنند.

در  این نوع از پله‌های خطی یا مستقیم کف پله‌ها به شکل مستطیل است و اندازه کف پله‌ها  با  طول آن‌ها برابر ا می باشد .

همچنین پله‌های یک طرفه، دو طرفه، سه طرفه و چهار طرفه از انواع پله‌های مستقیم و یا خطی می باشند.

در پله های مستقیم هیچ گونه پاگردی دیده نمی شود و افراد با طی کردن پله قبلی به پلکان بعدی خواهند رسید.

البته امکان ایجاد پاگرد در سازه هایی که اختلاف ارتفاع دو طبقه بیشتر از 2.75 متر باشد ضروری است.

راه پله های مستقیم یا خطی ساده و پرکاربرد هستند و اغلب در ساختمان های مسکونی و تجاری اجرا می شوند.

پله های گرد

این نوع از پله ها بر عکس پله های مستقیم مناسب سازه هایی است که محدودیت فضای فیزیکی دارند که پله‌های یک چهارم در گردش، یک دوم در گردش و پیچ نوع های دیگر این پله‌ها هستند.

در اجرای راه پله های گرد شاهد چند پله صاف و چند پله تغییر شکل یافته هستید این به معنای این است که بعضی از پله ها عرض کف آن‌ها در دو سمت عرض راه‌پله یکسان نیست.

پله‌ی یک چهارم در گردش که یکی دیگر از انواع پله‌های گرد است،  بدون پاگرد نصب و اجرا می شود و سطح کمتری نسبت به پله‌های پاگرد دار اشغال می‌کند.

همچنین حداقل اندازه عرض کف پله‌های تغییر شکل یافته 10 سانتی متر و در وسط عرض‌ این مقدار 27 تا 30 سانتی متر محاسبه می شود. علاوه بر این چرخش پله های گرد 90 درجه است.

جمع‌بندی

به طور خلاصه، طراحی و ساخت متفکرانه پله ها هم برای کارایی عملکردی و هم برای بهبود زیبایی در یک محیط ساخته شده بسیار مهم است و به تجربه کلی کاربر و ایمنی فضا کمک می کند.

آشنایی درباره کاربرد هر پله و نحوه اجرای آن می تواند شما را به یک انتخاب آگاهانه برای پلکان هر سازه سوق دهد.